هیدرولیک چیست؟
از واژه هیدرولیک مفهوم مایع تداعی می‌شود، مثلاً توربین هیدرولیک نوعی توربین است که با آب مرتبط می‌باشد . سیستم هیدرولیکی با آب، روغن یا مایعات دیگر کار می کند.
در سیستم‌های هیدرولیکی در کنار مایع از هوای فشرده یا برخی گازها و سیالات تراکم پذیر هم می‌توان استفاده کرد . سیستم‌های هیدرولیک توانایی جابه‌جایی قطعات سنگین را نیز دارد که امروزه در صنعت کاربرد زیادی دارند.
مزایای به کارگیری روغن
روغن موجب روانکاری عناصر لغزش مانند اجزای پیستون در داخل سیلندر می‌شود و از زنگ زدن اجزا جلوگیری می‌کند و به آسانی در دسترس است.
روغن، مایعی است که در سیستم هیدرولیکی و در هنگام تغییر فشار ناشی از حرکت و جریان روغن از یک نقطه به نقطه دیگر سیستم، تغییر حجم نمی‌دهد و اگر سیستم به طور کامل پر باشد، سرعت و فشار آن قابل کنترل می‌باشد.
طرز کار
روغن درون مخزن از صافی می گذرد و از راه لوله به پمپ می رود. پمپ را می‌توان با موتور الکتریکی، موتور هوایی، توربین گازی یا موتور درون‌سوز به کار انداخت. فشار روغن در پمپ افزایش می‌یابد و نسبت به توانایی پمپ، نیروی مورد نیاز تولید و به مصرف می‌رسد که میزان این نیرو می‌تواند از 50بار تا 500بار برسد.
حال روغن وارد شده به سیلندر روی پیستون عمل کرده و با وارد کردن فشار به سطح، موجب وارد آمدن نیرو بر میله پیستون می‌شود. نیروی میله پیستون می‌تواند موجب حرکت بار یا دستگاه شود. روغن برگشتی از طرف دیگر سیلندر به مخزن باز می‌گردد.
کاربرد جک هیدرولیک
ازکاربردهای جک هیدرولیک در معادن ، آسیاب ها ، کارخانجات و توربین ها ، صنابع دفاعی و … نام برد که برای مثال در کشاورزی می توان به استفاده در ماشین های زراعتی و بیل مکانیکی ؛ در کارخانجات به خصوص خودرو سازی برای تولید قطعات یا قسمت ریخته گری برای نگه داشتن کوره و …. اشاره کرد .
انتخاب روغن هیدرولیک
انتخاب درست روغن هیدرولیک برای کاربردهای صنعتی باید در یر گیرنده 4 نکته اساسی باشد :
- در ابتدای به کارگیری سیال مورد استفاده برای دستگاه باید خواص فیزیکی و مشخصه های جریان وعملکرد قابل قبول متناسب با همان دستگاه را داشته باشد .
- سیال پس از استفاده در یک دوره زمانی عملکرد رضایت بخش داشته باشد . برخی از روغن ها ممکن است در آغاز کار مناسب داشته باشند اما پس از چندی ویژگی های آن تغییر کند ، که این خود اثر ناخوشایندی بر عملکرد دستگاه هیدرولیکی دارد .
- سیال هیدرولیکی باید لایه ای نازک بین قطعات متحرک به وجود آورد تا از سایش و اصطکاک آن ها بکاهد .
سیال هیدرولیکی نبایدزنگ زدگی یاخوردگی دستگاه را تشدید یا تسریع کند ، به علاوه مانند یک روانساز مناسب لایه محکمی بین قطعات متحرک به وجود آورد تا سایش آن ها را کمینه کند .
پنيوماتيك چیست؟
اين كلمه از يك واژه يوناني گرفته شده كه به معني نفس و باد مي باشد ، بنابر اين پنيوماتيك مبحثي است كه در آن از حركات و اعمال هوا صحبت به ميان مي آيد كه درواقع هوا يك ماده انرژي زادر پنيوماتيك مي باشد .
براساس بررسي هاي انجام شده سيستم پنيوماتيك تميزولي گران مي باشند و بيشتر در صنايع بسته بندي مواد خوراكي وداروسازي به كار مي روند .
طرز كار سيستم پنيوماتيك
هوا از محيط اطراف به درونم كمپرسور مكيده مي شود ، كمپرسور فشار آن را مي افزايد كه فشار مي تواند به 90 پوند بر اينچ مربع برسد . هواي فشرده از طرف پيستون به داخل سيلندر جريان مي يابد .
فشاري كه در سطح پيستون ايجاد مي شود نيرو توليد مي كند و در اثر آن پيستون و ميله آن شروع به حركت مي كند ، وقتي كه پيستون به وضعيت نهايي خود مي رسد مقدار فشار با ميزان فشار كارگاهي بالا مي رود كه در موقع تست مي توان به وسيله فشار سنج اين مقدار را اندازه گرفت .
بعد از افتادن فشار فنر تعبيه شده در طول ميله پيستون آن را به وضعيت ابتدايي بر مي گرداند ، قدرت فنر طوري است كه فقط مي تواند پيستون را به وضعيت ابتدايي برگرداند و بنابر اين قطعات سنگين را نمي توان توسط آن برگشت داد .
نكته : فنر در زماني استفاده مي شود كهيك ورودي هوا داشته باشيم .
مزاياي سيستم پنيوماتيك
مقدار : جهت توليد هواي فشرده هوا در همه جا به مقدار كافي وجود دارد .
انتقال : هواي فشرده را مي توان از طريق خطوط لوله به نقاط دور منتقل نمود .
انبار كردن : در كارخانه ها ، كارگاه ها جهت توليد هواي فشرده هميشه احتياج به كمپرسور نيست بلكه مي توان با انبار كردن در مخازن و كپسول ها از آن استفاده كرد .
حرارت : نوسانات حرارتي محيط در هواي فشرده تاثير ندارد . از اين رو مي توان در نقاطي كه درجه حرارت به حداكثر سرما و گرما مي رسد از هواي فشرده استفاده كرد .
اطمينان در مقابل انفجار : هواي فشرده ايجاد انفجار و آتش سوزي مي كند . بدين جهت احتياجي به تاسيسات حفاظتي ندارد .
تميزي : هواي فشرده تميز است و هواي آلوده نمي تواند وارد شبكه هواي فشرده شود.
سرعت : هواي فشرده شده داراي سرعت زيادي است و مي تواند به سرعتي معادل يك تا دو متر بر ثانيه برسد .
تنظيم : سرعت و نيرو در عناصر پنيوماتيكي قابل تنظيم مي باشد .
معايب سيستم پنيوماتيك
آمادگي : هواي فشرده را بايستي به نحو صحيح آماده كار نمود . مواد آلوده و رطوبت نبايد در هواي فشرده موجود باشد .
هزينه نيرو : هزينه صرف ايجاد نيرو با هواي فشرده تا حدي اقتصادي مي باشد و اين ميزان معمولا وقتي است كه فشار كارگاهي برابر 7 بار و نيروي حاصله با توجه به طول و سرعت حداكثر 20000 الي 30000 نيوتن مي باشد .
هواي مازاد داراي صداي بلندي است ، ولـي امروزه با به كار برن صـدا خفه كن مي تـوان تـا حد زيادي جلوي اين صدا را گرفت .
مخارج : هواي فشرده به تنهايي انرژي گراني است كه با استفاده از قطعات پنيو ماتيكي كه ارزان قيمت و داراي كارايي زياد هستند اين مخارج را مي توان خنثي كرد .
تراكم : با هواي فشرده نمي توان سرعتي يكنواخت و ثابت در پيستون ايجاد كرد .
قسمت های اصلی جك
سیلندر – شفت – پیستون – چشمی – فلنج سر جك – فلنج ته جك – درپوش سر یا ته جك – پایه
لوازم جانبی
- سیل پیستون در مدل و فشار كاری مختلف
- گاید رینگ پیستون
- گردگیر یك لبه و دو لبه
- گاید رینگ گلویی
-
سیل گلویی در مدل و فشار كاری مختلف